Epiloog

Drieeneenhalve week waren we in Suriname. In die tijd zagen we alle hoeken van dit tropische land. We vlogen naar het zuiden, slechts tot 100km van de grens van Brazilië vandaan en logeerde in een plek met naar alle kanten slechts de jungle. We reden tot vlak bij de grens met Brits Guyana. We reden naar het uiterste Oosten en glipten een paar keer de grens naar Frans Guyana over en we spendeerde een aantal dagen in Paramaribo. We waagden ons leven door op de fiets door deze stad te rijden om de resten van ons Nederlandse coloniale verleden te aanschouwen. We sjeesden aan een kabel op tientallen meters hoog met een bloedvaart over de Suriname rivier, zwommen tussen de piranha's, we hadden een toekan en een sneeuwuil op onze arm, hielden een kaaiman vast, knuffelde met een luiaard en hadden een anaconda slang om onze nek. We spendeerde twee nachten tevergeefs op een tropisch strand om tropische zeeschildpadden te zien (slechte planning van ons reisbureau bleek). We maakte kennis met de vijf bevolkingsgroepen van Suriname en konstateerden dat men er heel vriendelijk is (merkwaardig genoeg relatief minder in winkels en restaurants..). We aten rijst met kip en kouseband tot we het niet meer konden zien. We aten roti met kip, tot we dat ook niet meer konden zien. Gelukkig kun je kip ook nog anders eten en een soms aten we ook vis... We bezochten (steeds vaker) Tangelo, waar we heel wat icecreamsoda’s weg tikten... We douchten soms drie keer per dag en soms ook drie keer per nacht. Is alles goed gegaan? We hebben twee keer een dokter moeten raadplegen voor pijnlijke oren, zijn een fotocamera, een sweater, een telefoonlader en een hoedje kwijt geraakt, dus, ja, het ging allemaal prima.

We koesteren de waardevolle en fijne herrinneringen aan een werkelijk fantastische reis en kijken nu al uit naar het prachtige fotoboek dat we met de 800 foto’s die we maakten gaan samenstellen. Ik bedank alle lezers en ik hoop dat de blog het lezen waard was.  

Zaterdag 4 augustus

Onze laatste ochtend in Paramaribo. Na het ontbijt zijn we naar de markt gelopen en ook gewoon nog wat tussen de mensen door de stad gelopen. Ik heb ook EINDELIJK een foto kunnen maken van de wegwijzer waar we al zo vaak langs zijn gereden. Bij deze kan ook die in het fotoalbum.

Ook proberen we het schaafijs dat je hier voor een kwartje (in euros) kunt kopen met allemaal smaakjes. Daarna kopen we een paar lekkere broodjes bij "Lekker", waar we nu op tijd zijn, gaan snel douchen, uitchecken en wat aan de late kant stappen we in het minibusje dat ons naar de luchthaven Zanderij gaat brengen. Daar aangekomen nog wat gedronken en wat gekaart. Na lang in de rij gestaan te hebben uiteindelijk door de paspoortcontrole en de securitycheck gekomen, gelukkig kun je hier wel water tappen of flesjes frisdrank kopen na de security check. De winkeltjes zijn niet de fancy winkels die je elders achter de douane ziet, ze verkopen alles wat je ook aan typisch Surinaamse artikelen elders in Suriname kunt kopen, voor best redelijke prijzen, prima idee! Er liggen opmerkelijk genoeg tevens illegale CD's en DVD's bij één van de taxfreeshops. Ook is er op het hele vliegveld gratis internet dat zelfs tot in het vliegtuig blijkt te werken! Van dat laatste kunnen ze op veel vliegvelden nog wat leren.
Vrijwel op tijd vertrek de vlucht, we bekijken een filmpje (ik zie: "The quick rabit jumps" oftwel "Seeking Justice" een spannende film. Als de film uit is en het diner op, nemen Monique en ik een slaappil, ik doe oordopjes in en een slaapmasker voor en weet zo toch nog vijf uurtjes slaap te pakken.

Vrijdag 3 augustus

Inger, Laurien en ik staan even voor drie uur 's nachts op om opnieuw naar Frans Guyana te reizen. Monique en Joris houden het voor gezien dit keer. We zijn rond vier uur op het strand en terwijl wij rondlopen op het strand speuren de gidsen het strand af om schildpadden te vinden. Net als de dag ervoor vinden we wel nestjes met achtergebleven schildpadden die onderin het nest zaten en daarom moeilijk uit het nest komen die we helpen. Het zijn er een stuk of twintig, waarvan twee dood en een heel sterk verzwakt.

Ondanks alle inspanningen krijgen we helaas de grote schildpaden niet te zien: het is het einde van het broedseizoen en bovendien volle maan, hetgeen de kans om schildpadden te zien te krijgen nog verder verkleint. Als de zon opkomt gaan we met de zon aan de ene kant en de maan aan de andere kant terug naar huis om te gaan slapen. Om zeven uur liggen we er in.  

Vóór negen uur zitten we aan het ontbijt en dan snel onze spullen inpakken. We varen naar de stad St. Laurent op Frans Guyana, waar we o.a. de gevangenis zien waar Papillon heeft vastgezeten voordat hij werd overgebracht naar het duivelseiland, waarvandaan hij uiteindelijk is ontsnapt. Rond half twee lunchen we met de inmiddels zeer bekende rijst met kip vlakbij onze boot in St Laurent. Daarna steken we weer over naar Albina in Suriname, waar een minibusje op ons wacht om ons terug te rijden naar Paramaribo. Op de terugweg doen we de reis minstens een half uur sneller, omdat de chauffeur als een bezetene rijdt, lijkt ons niet goed voor het busje. Later blijkt dat het ook niet goed geweest is voor mijn laptop: het ingebouwde toetsenbord is eenvoudig kapot getrild. Terug in Paramaribo checken we weer in en na een lekkere douche gaan we naar een Indonesisch restaurant in Zuid Paramaribo dat Sarinha heet. Het blijkt een van de beste restaurants te zijn waar we hebben gegeten en ook nog normaal geprijst.

Donderdag 2 augustus

Om half negen worden we gewekt voor het ontbijt. We hebben allemaal best wat last van de doorwaakte nacht. Het ontbijt is goed met broodjes met gebakken eitjes, vis, kaas, pannenkoekjes e.d. Om tien uur krijgen we van onze gids Jeffrey een rondleiding door de stad, waarbij hij o.a. vertelde over de gebruiken, rouwrituelen en feesten in het dorp. Als we teruglopen naar het dorp krijg ik twee aapjes achter me aan van de lokale dierentuin, die mijn waterflesje heel interessant vinden. We besluiten de mooie dierentuin die middag na de lunch te bezoeken.

De dierentuin is door een "bekeerde" jager begonnen. Hij is nog steeds de eigenaar. Hij vond hulpeloze jonge dieren tegen waarvoor hij ging zorgen. Nu zien de dieren hem haast als hun vader. Vrijwel alle dieren mogen lopen los en mogen vastgehouden worden geaaid. Dat geldt voor de sneeuwuil, de luiaard, de aapjes, de toekan, de kaaiman, anaconda, vogelspin, neusdiertje en de andere dieren.

Poseren met de sneeuwuil en de eigenaar van de zoo

Inger met de toekan

Laurien met een jonge kaaiman

Joris met de luiaard

We kijken onze ogen uit in de dierentuin en zijn maar net op tijd voor de volgende activiteit. We gaan met de boot naar het strand in Frans Guyana om daar te zwemmen tot het donker wordt. Er is ook een museum over schildpadden dat eigenlijk al dicht is, maar voor ons gaan ze nog even open. We zien er een video over de wijze waarop de grote zeeschildpad haar eieren legt.
We gaan dineren als we terugkomen. Er is na het diner een culturele avond in het door waarbij de indianen met mooie kostums aan optreden. De mannen slaan een vast ritme op de trommels en de vrouwen dansen in twee rijen. Aan het eind van de voorstelling mogen we zelf ook proberen en kunnen we handgemaakte artikelen kopen. We gaan op tijd naar bed, want vannacht krijgen we een tweede kans om de schildpadden te zien te krijgen.

Woensdag 1 augustus

Vroeg aan het ontbijt  (7 uur). Daarna inpakken, uitchecken en de tassen die in Paramaribo blijven in bewaring geven. Even na acht uur worden we opgehaald door een minibusje en dat ons naar Albina zal brengen. Albina ligt slechts 140 km van Paramaribo, maar de tocht duurt langer als de tocht naar Nickerie dat 2x zo ver weg ligt. De oorzaak is de belabberde conditie van de weg. Er wordt wel met man en macht gewerkt om dat te verbeteren door drie bedrijven, die elk een stuk van de weg voor hun rekening nemen. Het eerste stuk door een Surinaams bedrijf, zo te zien is het werk daar nog maar net begonnen. Het tweede stuk door een Nederlands bedrijf. Die zijn bezig met de laatste werkzaamheden, dat stuk kunnen we goed doorrijden. Het derde stuk wordt door een Chinees bedrijf gebouwd. Die hebben een aantal stukjes klaar, maar het lijkt of ze overal tegelijkertijd bezig zijn. We krijgen een goed beeld hoe zo’n weg wordt gemaakt want we komen onderweg alle stadia meerdere keren tegen. Het stikt ook van de zware vrachtwagens, bulldozers en walsen. Tientallen kilometers zigzaggen we om gigantische kuilen in de weg heen.

We komen door het gebied waar de Maronen wonen, het volk van de ontsnapte slaven. Dit is ook het gebied van waar in 1990 de burgeroorlog onder leiding van Ronny Brunswijk heeft gewoed. Op vele plaatsen zijn er noodbruggen te zien en gerepareerde gaten in de weg omdat het jungle commando bruggen heeft opgeblazen en de weg heeft gesaboteerd om het staatsleger tegen te houden. We zien ook een monument voor een Maronendorp dat door het staatsleger met de grond gelijk is gemaakt, waarbij tientallen bewoners (waar onder zwangere vrouwen, kinderen en bejaarden) zijn vermoord. De regering is daarvoor door het international gerechtshof veroordeeld en moest  nieuwe huizen voor de inwoners bouwen. Dat is gebeurd, maar de meeste inwoners willen na wat er is gebeurd niet meer terug.

Ook passeren we onderweg het stadje Moemba, waar veel amerikanen hebben gewoond om de bauxiet mijnen te exploiteren. Dat is vergane glorie, de Amerikanen zijn weg nu de bauxiet veel minder opbrengt.  Er wonen nu zo’n 15000 inwoners en bijvoorbeeld het bioscoopgebouw is nu een kledingszaak…

Na zo’n vier tot vijf uur rijden (met onderweg een ontbijtstop met een broodje en een kopje thee/koffie), komen we in Albina aan. Het bruist er van de bedrijvigheid, vooral omdat veel mensen hier de overtocht wagen naar Frans Guyana. De gids wijst de boten aan waarmee mensen illegaal oversteken, handig dat ze zo gemakkelijk te herkennen zijn! We lopen er rond en krijgen van onze gids een roti met kip als lunch.

Daarna stappen we in de boot voor een tocht van 5 kwartier over de rivier naar Galibi. Onderweg begint het te plenzen. Sommigen hebben regenkleding bij zich, maar de meesten niet en die worden behoorlijk nat.  De accomodatie ligt aan het zandstrand aan de rivier. Aan de overkant op zo’n 8 km is Frans Guyana te zien. We maken een ketting om de bagage vanuit de boot door te geven naar de kant. We worden welkom geheten in de eetzaal met een vruchtensapje met een stuk cake en vervolgens legt de gids het programma uit. Tot het diner om 7 uur hebben we vrij. Vannacht om 1 uur is het laag water en dan varen we een half uurtje naar een strandje waar we hopen de zeeschildpadden te zien die eieren komen  leggen. Helaas is het seizoen vrijwel afgelopen, jammer dat het reisbureau deze toch niet eerder in ons programma heeft gepland. Maar we hebben twee kansen: vannacht en de nacht erop.

Als het programma is uitgelegd begint het te regen en onweren en het blijft een groot gedeelte van de middag regenen. Een mooie kans om de blog bij te werken!!

‘s nachts om 1 uur vertrekken we voor een tocht van een half uur naar het strand van Frans Guiana, om schildpadden te vinden. 

We lopen er een paar uur heen en weer, hopend de grote "leadercase" schilpadden te vinden, maar het is zoals we hebben gevreesd te laat in het seizoen en we vinden ze niet. We vinden schokkend veel nesten die door de rondhangende zwerfhonden zijn opgegraven en geroofd. Juist omdat het zo laat in het seizoen is vinden we wel een heel stel net uitgekomen schilpadden, met name diegenen die onderop lagen (een nest bevat zo'n 50-100 eieren). We helpen ze een handje en ze verdwijnen snel naar de zee. Voldaan komen we rond half 5 in de ochtend flink moet in het guesthouse terug.

Dinsdag 31 juli

We waren gisteravond best moe, dus we sudderen nog wat in bed en gaan om 9 uur ontbijten. De meisjes sluiten zich ook bij ons aan, Joris komt kwart voor tien, vlak voor de ontbijttafel sluit in beeld. Vandaag is de laatste volledige dag in Paramaribo en ook de laatste werkdag in Paramaribo, dus willen we een aantal dingen nog doen. Het eerste is het kopen van postzegels, we zijn steeds net niet instaat om op het juiste moment een poskantoor te bezoeken en dat sluit om twee uur, dus dat doen we eerst. Bijzonder om 7000 km van huis een brievenbus aan te treffen met een speciale gleuf voor post naar Nederland. Daarna het tweede dat we nog steeds niet hebben gedaan: een bezoek brengen aan het fort Zeelandia. Hier is onder andere een herdenkingsplakkaat te vinden voor de decembermoorden. Verder een museumpje over de geschiedenis van het fort en een museumpje over de geschiedenis van de slavernij.

Het volgende dat we nog niet hebben gedaan in Paramaribo is een fietstocht naar de plantages aan de overkant van de rivier. We huren vijf fietsen voor een halve dag en fietsen naar de haven. Hier liggen vissersboodjes, die voor 30 SRD (6 euro) ons met de fietsen naar de overkant vervoeren. Een mooie tocht die vlak langs het in de tweede wereld oorlog in de rivier gezonken schip voert. Aan de andere kant gaan we een hapje in een klein restaurantje eten. Op de kaart staan verschillende broodjes, maar het meeste is al op. Er is nog een broodje kaas en er is verder nemen we Roti kip en voor Inger Roti met het laatste eitje... Vervolgens fietsen we in de richting naar de Peperpot, een van de grote plantages uit de 18e eeuw. Onderweg komen we nog bekenden tegen van de tocht naar Anaula, leuk om even bij te kletsen. Bij de Peperpot aangekomen probeert men ons via het nieuw aangelegde  natuurreservaat Peperpot naar de plantage te laten gaan voor 60 SRD, maar daar trappen we niet in en we fietsen gewoon via de onverharde weg naar de plantage, waar het huis van de toenmalige eigenaar is gererestaureerd en bekijken de loods waarin vroeger de koffie werd gebrand. Ook de slavenwoningen staan er nog en worden bewoond.

 We kijken wat rond op het terrein, stappen weer op de fietsen en pedellen terug naar de bootjes. Als we de fietsen weer hebben ingeleverd, belt oma Joris op zijn mobiel om even bij te praten, ook vanwege zijn verjaardag onlangs.
Voldaan lopen we terug naar het hotel en gaan nog even zwemmen bij Torarica. Die avond gaan we eten bij Martin's House of Indian food. De bediende die we aanvankelijk krijgen maakt zoveel hilarische fouten dat we naar verborgen camera's gaan zoeken, maar het blijkt geen opname voor "Poets" te zijn. Ook kan ze niet overweg met ons verzoek om ons te helpen met de menukaart. Gelukkig komt de eigenaar Martin er zelf bij en die adviseert ons wat we het beste kunnen kiezen. Enige tijd later komt de bediende met het een en het ander waarvan we nogal moeten puzzelen wat wat is. Dan komt er een tijd niets, dus we beginnen maar te eten. Later komt de rest en dan blijken we niet altijd de gerechten juist ingeschat te hebben. Zo heb ik bijvoorbeeld het gerecht van Laurien opgegeten.Dat merk ik pas als mijn gerecht komt... Al met al wel lekker gegeten en redelijk betaalbaar. Onze vaste taxi chauffeur Rajen komt ons ophalen en zet ons af bij Tangelo, voor onze icecreamsoda's...  

Maandag 30 juli

 We zitten om half acht aan het ontbijt, want om acht uur worden we geacht om in de auto te zitten. Dat lukt niet helemaal, maar dat is het voordeel van een privetour. Na het ontbijt pakken we onze rugzakken en gaan we op pad met onze gids. We stoppen bij een loods aan de Nickerie-rivier, krijgen zwemvesten uit gereikt en gaan met een lokale gids en onze eigen gids richting het natuurgebied genaamd Bigi-pan. Dit is een uitgestrekt moerasgebied, dat tussen de rivier en de zee in ligt. Het is een moeras met brak water, waar het water doorgaans net brak genoeg is om bomen te laten groeien. Eens in de zoveel jaar, staat het zeewater te hoog en dan wordt het water te zout, waardoor de bomen sterven. In de jaren daarna, begint de vegetatie weer te groeien, waardoor een heel apart landschap ontstaat. De Nicerie-rivier heeft een open verbinding met zee en kent daardoor eb en vloed, Bigi Pan kent geen eb en vloed. Om van de Nicerie-rivier bij het Bigi pan gebied te komen moeten we eerst de boot via een helling omhoog takelen. Omdat het als we weggaan eb is, moet de toch wel zware boot met behulp van alle opvarenden op worden getrokken. We komen dan uit op een soort kanaal dat dwars door het gebied loopt uit. Aan weerszijden van de rijen struiken en bomen bevindt zich het moeras met vele

plassen. Wat opvalt is de sterke geur van het moerasgas. Op vele plaatsen zie je half vergane dode bomen staan en als we een van de vele plassen opvaren komen we regelmatig boomstronken tegen die net onderwater liggen waardoor we er tegen aan varen. In het gebied wonen norm veel vogels. Samen met de gids tellen we welke verschillende vogels we spotten. We komen op zeker 12 verschillende soorten, waaronder verschilende soorten reigers, een koekkoekachtige vogel, sterns, moerasbuizards, etc. Onze gids heeft een speigelreflexcamera bij zich met een flinke telelens en maakt hele mooie foto's. Ook met onze eenvoudige camera weten we een paar fraaie vogels te schieten. Na ruim twee uur rustig rondvaren komen we op een flink meer zonder bomen (formaat Brassemermeer??), waar midden op het meer een paar platforms zijn gemaakt met een soort campeer onderkomen. We stoppen op een van de platformen, die normaal afgesloten zijn op een aanlegsteiger na, maar deze worden regelmatig door lokale vissers opengebroken voor een feestje, hetgeen inderdaad is gebeurd. Voor het gemak hebben ze ook hun afval maar laten staan. Jammer, want het ziet er best leuk uit. Er kunnen hangmatten worden opgehangen, er is een barretje, er zijn toiletten en er is een drinkwater voorziening. Ziet er leuk uit voor een feestje. We varen nog een kleine twee uur over de kleine plassen, tussen de boomstronken maken veel foto's en gaan dan via de boothelling weer terug naar de rivier. Naar beneden gaat een stuk gemakkelijker en de laatste meters mogen we in de bood springen en glijden zo van de helling de rivier in. Een geweldig mooie tocht! Al met al zijn we wat laat bij het restaurant om te lunchen, waardoor we pas tussen half drie en drie uur terugrijden naar Parimaribo. Onderweg spotten we nog een kaaiman en weten die ook te vereeuwigen, een wens die al een tijdje bestond. We rijden ook door Wageningen, een mislukt experiment om een landbouw cooperatie in te richten. Wat rest is helaas vergane glorie, roest en bouwvallen.
Om zeven uur zijn we terug in Paramaribo. We nemen een douche en gaan rond negen uur eten bij een restaurant dat een goed kwartier lopen verderop aan de Suriname rivier ligt. Het is een leuk restaurant, je zit eigenlijk half buiten, slechts tientallen meters van de rivier ligt, daarom is het relatief koel. De bediening is goed, het eten is ook prima, alleen zien we al direct als we de menukaart krijgen dat de prijzen in US$ zijn, hetgeen hier in Paramaribo betekent dat je ruimschoots teveel betaalt. We doen rustig aan met bestellen, niet de allerduurste gerechten, maar de rekening blijkt niet zoals we verwacht hadden 2x maar mer dan 3x zoveel als we normaal gesproken betalen en als er dan ook nog een 18% toeslag bij opkomt (de kleine lettertjes onderaan het menu, moeten we al het geld dat we bij ons hebben bij elkaar schrapen en komen dan nog 2 surinaamse dollars tekort (twee euro kwartjes). We doen er een twee euro stuk bij en als de ober geen bezwaar maakt vertrekken we gauw. Wat lastig dat je hier nergens met pin of kreditkaart kunt betalen! Maar WEL lekker gegeten dus... Helaas betekent dit wel dat ons oorspronkelijke plannetje om met een taxi terug te gaan niet doorgaat. We lopen dus terug naar het hotel, waar Monique het voor gezien houdt. Ik haal m'n pinpas op en via een tussenstop bij de geldautomaat lopen de kinderen en ik naar Tangelo voor onze icecreamsoda's. Mjum!